پوکی استخوان یکی از بیماری‌های رایج در میان مردان و زنان است و افراد بسیاری به این بیماری مبتلا می‌شوند. به صورت کلی پوکی استخوان به معنای استخوان‌های سوراخ دار است! استخوان‌هایی که دیگر تراکم نداشته و می‌تواند مشکلات متعددی را برای افراد به وجود بیاورد. پوکی استخوان در زنان بیشتر از مردان است.
این بیماری هنگامی به وقوع می‌پیوندد که استخوان‌ها مواد معدنی خود مانند کلسیم را در حجم و اندازه بسیاری از دست می‌دهند و دیگر قابلیت جایگرینی آن را ندارند. همین موضوع سبب می‌شود تا بر اثر اتفاق‌هایی مانند زمین خوردن، استخوان‌ها به سرعت بشکنند زیرا از تراکم کمتری برخوردار هستند و استحکام قابل توجهی ندارند. در این مقاله قصد داریم تا به بررسی پنج روش موثر برای جلوگیری از پوکی استخوان بپردازیم و اطلاعاتی را در این خصوص در اختیار شما عزیزان قرار دهیم. بنابراین برای کسب اطلاعات بیشتر تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.
در ادامه با چه مطالبی آشنا می شوید؟
جلو تر با تمامی روش های جلوگیری از پوکی استخوان ، دلایل ایجاد بیماری ، علائم آن و هر موردی که در رابطه با پوکی استخوان است آشنا خواهید شد .
فهرست مطالب
پوکی استخوان چیست؟
اگر بخواهیم یک تعریف کلی از بیماری پوکی استخوان ارائه دهیم، باید اشاره نماییم که پوکی استخوان به معنای کاهش استحکام استخوان‌ها، شکنندگی استخوان، ضعیف شدن آن‌ها و ایجاد استخوان با حفره‌های بزرگ می‌باشد! به صورت کلی استخوان جزء بافت‌های زنده به شمار می‌آید که در حال بازسازی و تخریب در بدن است.
در افراد جوان (افرادی که هنوز می‌توانند استخوان سازی کنند)، استخوان جذب شده با مقدار مساوی استخوان جایگزین خواهد شد و همچنین توده اسکلتی انسان‌ها در سن 20 سالگی پیک توده می‌باشد و پس از آن ثابت باقی می‌ماند! از سن ۳۰ الی ۴۵ سالگی جذب دوباره استخوان بر تشکیل مجدد آن‌ها برتری خواهد یافت. حال ممکن است این سوال برای شما عزیزان به وجود بیاید که چه زمانی پوکی استخوان رخ می‌دهد؟!
برای پاسخ به این سوال می‌توان اذعان داشت، هنگامی که سرعت تخریب استخوان از سرعت بازسازی آن بیشتر باشد، پوکی استخوان شروع خواهد شد. از جمله نکات بسیار مهمی که در این خصوص می‌توان به آن اشاره داشت به شرح زیر است:
- بیماری پوکی استخوان با افزایش سن و به خصوص در زنان پس از یائسگی به شدت افزایش خواهد یافت.
- هورمون‌های جنسی، تغذیه، نحوه زندگی و عوامل ژنتیکی نیز در رشد استخوان تاثیر بسزایی دارند.
- حداکثر توده استخوانی در افراد با سابقه خانوادگی پوکی استخوان کمتر خواهد بود.
اگر علاقه داشتید می توانید درباره ی بیماری هالوکس والگوس هم مطالعه داشته باشید که از بیماری های شایع پا می باشد.
علائم بیماری پوکی استخوان چیست؟
پوکی استخوان یک بیماری تقریبا نهفته می‌باشد و بسیاری از افراد تا زمانی که با شکستگی استخوان مواجه نشوند، نمی‌دانند که به بیماری پوکی استخوان مبتلا شده‌اند. معمولا بیماری پوکی استخوان نشانه یا علائم خاصی ندارد که شما متوجه شوید آیا به این بیماری دچار هستید یا خیر! به صورت کلی بیماری پوکی استخوان به بیماری خاموش شناخته شده است. نکته بسیار مهمی که باید بدانید این است که پوکی استخوان بیشتر در زنان میانسال، مسن و یائسه رخ می‌دهد، گرچه، مردان نیز ممکن است به این بیماری دچار شوند.
دلایل ایجاد بیماری پوکی استخوان:
اگرچه بیماری پوکی استخوان ممکن است علائم خاصی نداشته باشد، اما قطعا دلایل خاصی دارد. به طور قطع افراد خود به خود به بیماری پوکی استخوان دچار نمی‌شوند و دلایل خاصی می‌تواند بر این موضوع اثر داشته باشد. از جمله دلایل ایجاد بیماری پوکی استخوان می‌توان به موارد مهم زیر اشاره داشت:
- کاهش شاخص پیک توده استخوان
- عامل وراثت
- کاهش سطح استروژن در زنان بعد از مرحله یائسگی
- مصرف سیگار و الکل
- برداشتن تخمدان با جراحی
- پرکاری تیروئید
- بی اشتهایی
- اختلالات کلیوی
- استفاده از داروهای ضد تشنج
- شیمی درمانی
- مصرف داروهای تقویت کننده عملکرد مانند استروئید
- عدم تحرک و ورزش کردن
- یائسگی زودرس
- کمبود ویتامین و پروتئین و کلسیم
- مصرف نوشابه‌ها و مواد حاوی اسیدسیتریک
- استفاده از داروهای هپارین و وارفارین و …
نکات بسیار مهم در خصوص بیماری پوکی استخوان:
- پوکی استخوان معمولا ارثی می‌باشد. به صورت کلی افرادی که در خانواده خود سابقه پوکی استخوان را دارند، بیشتر از افراد دیگر در معرض خطر ابتلا به این بیماری هستند.
- باید بدانید که بیش از سی ژن با بروز پوکی استخوان ارتباط دارند.
- اگر در زمان‌های گذشته دچار شکستگی شده‌اید و استخوان شما دیر جوش خورده باشد، ممکن است در آینده به این بیماری مبتلا شوید.
- یائسگی زودرس در زنان یکی از عوامل بسیار مهم پوکی استخوان است.
- افرادی که معمولا اندام آن‌ها ریز نقش است، در معرض خطر پوکی استخوان قرار دارند.
- افراد مبتلا به سوء تغذیه؛ معمولا بیشتر در معرض پوکی استخوان هستند و به این بیماری مبتلا می‌شوند.
- جایگزینی بیش از حد ال تیروکسین ممکن است باعث بروز پوکی استخوان در افراد شود.
بررسی پنج روش موثر برای جلوگیری از پوکی استخوان:
خوشبختانه برای جلوگیری از ابتلا به بیماری پوکی استخوان، روش‌های بسیار متعددی وجود دارد که با استفاده از آن‌ها می‌توانید خطر ابتلا به این بیماری را تا حد زیادی کاهش دهید. در زیر به پنج روش موثر برای جلوگیری از پوکی استخوان اشاره خواهیم کرد:
1) استفاده از رژیم غذایی غنی از کلسیم:
برای جلوگیری از بیماری پوکی استخوان، لازم است که یک رژیم غذایی مناسب و غنی از کلسیم داشته باشید. یک رژیم غذایی متعادل و سالم که سرشار از غذاهای متنوع و جذب کلسیم کافی است، می‌تواند در داشتن استخوان‌هایی سالم و قوی به شما کمک کند. به خاطر داشته باشید که اگر کلسیم کافی در بدن شما وجود نداشته باشد، آنگاه بدن از ذخیره کلسیم استخوان استفاده خواهد کرد.
2) مصرف منظم ویتامین D:
ویتامین دی و کلسیم می‌توانند تراکم استخوان‌های شما را افزایش داده و از ابتلا به بیماری پوکی استخوان بکاهند. در واقع ویتامین دی نقش بسیار موثری در جذب کلسیم مواد غذایی دارد. بنابراین کمبود آن علاوه بر مشکلات متعدد برای سلامتی‌تان، می‌تواند منجر به پوکی استخوان نیز بشود.
3) داشتن ورزش و تحرک:
انجام تمرینات قدرتی و ورزش‌هایی که می‌تواند وزن بدن را تحمل کند، در جلوگیری از پوکی استخوان، یک راهکار مناسب محسوب می‌شود. به صورت کلی شما عزیزان باید برنامه ریزی داشته باشید که هر روز به مدت 1 ساعت ورزش کنید. ورزش‌هایی که برای تحریک رشد استخوان، مفید هستند، باید به طور منظم انجام شوند.
4) تغییرات در سبک زندگی:
هیچ چیز به اندازه داشتن یک سبک زندگی سالم در سلامتی شما تاثیر گذار نخواهد بود. بنابراین سعی کنید یک سبک زندگی سالم را پیش ببرید و اگر از دخانیات و الکل استفاده می‌کنید، آن‌ها را ترک کرده و به سمت رژیم غذایی سالم و ورزش بروید.
5) انجام چکاپ های سالانه:
انجام چکاپ‌های سالانه می‌تواند شما را به هنگام ابتلا به بیماری پوکی استخوان مطلع سازد. داشتن اطلاع به موقع می‌تواند بسیار مفید باشد زیرا پزشک داروهای خاصی را برای شما تجویز خواهد کرد.
سخن پایانی:
اگر به بیماری پوکی استخوان مبتلا هستید، با تغییرات سبک زندگی، درمان‌های پزشکی و استفاده از داروهای مخصوص پوکی استخوان، می‌توانید از پوسیدگی و تحلیل رفتن استخوان‌های خود جلوگیری کرده و همچنین احتمال شکستگی‌های استخوان را به حداقل مقدار خود برسانید. برای کسب اطلاعات بیشتر می توانید با ما در تماس باشید.
سوالات متدوال
ماهی های پرچرب (سالمون، قزل آلا)، جگر، تخم مرغ، غذاهای غنی شده مانند شیرهای کم چرب
اگر با کمبود کلسیم مواجه هستید، بهتر است برای مصرف مکمل کلسیم با پزشک مشورت کنید.
برای بهبود تراکم استخوان و کمک به جلوگیری از پوکی استخوان، ورزش تحمل وزن و ورزش مقاومتی بسیار ضروری است.
